จางวางทั่ว พาทยโกศล (2428-2481)

จางวางทั่ว พาทยโกศล เกิดเมื่อ พ.ศ. 2428 เป็นบุตรของหลวงกัลยาณมิตตาวาส (ทับ พาทยโกศล) กับนางแสง พาทยโกศล ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 12 ตุลาคม พ.ศ. 2481 รวมอายุ 57 ปี เป็นนักดนตรีไทยที่มีชื่อเสียงในสมัยรัชกาลที่ 6

ประวัติ
บิดามารดาของท่านเป็นนักดนตรีที่มีชื่อเสียงในสมัยรัชกาลที่ 5 จางวางทั่วจึงได้เรียนดนตรีจากบิดามารดา นอกจากนี้ก็ได้ศึกษากับครูคนอื่นๆ เพิ่มเติมจนมีฝีมือหาตัวจับได้ยาก โดยเฉพาะฆ้องวงและระนาดเอก
สมัยรัชกาลที่ 5 ท่านได้รับหน้าที่ควบคุมวงปี่พาทย์ของเสด็จกรมหลวงชุมพรเขตต์อุดมศักดิ์ ต่อมา ถูกขอตัวมาอยู่ในวงปี่พาทย์กับสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ในระหว่างนี้สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงศรีรัตนโกสินทร ซึ่งเป็นสมเด็จพระพี่นางเธอในกรมพระนครสวรรค์วรพินิต ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ท่านเป็นจางวางในพระองค์ท่าน คนทั่วไปจึงเรียกว่า จางวางทั่ว ต่อมา ท่านได้รับคัดเลือกทำปี่พาทย์ถวายตัว โดยเป็นผู้ตีฆ้องวงเล็กแข่งขันได้ "ชั้นหนึ่ง" พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเหรียญราชรุจิเงินเป็นบำเหน็จ
สมัยรัชกาลที่ 6 จางวางทั่วได้รับหน้าที่เป็นครูสอนเพลงไทย ประจำกองแตรวงทหารเรือ ต่อมาเป็นครูสอนประจำกองแตรวงทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ จน พ.ศ. 2475 ก็ลาออก อีกสองปีต่อมา ท่านได้แต่งเพลงชาติเป็นทำนองแบบไทย ซึ่งได้รับการคัดเลือกจากคณะกรรมการนำออกบรรเลงหลายครั้ง ต่อมาภายหลังมิได้ใช้ เพราะไปใช้ทำนองสากลแทน

ผลงาน
นอกจากฝีมือการเล่นดนตรีแล้ว ท่านยังได้แต่งเพลงอีกเป็นจำนวนมาก มีทั้งประเภทเพลงตับ และเพลงเกร็ดต่างๆ

• ประเภทเพลงตับ ได้แก่ ตับลาวเจริญศรี (เป็นผู้เรียบเรียง), ตับชุดแขกไทร เป็นต้น
• ประเภทเพลงเกร็ด ได้แก่ เขมรเอวบาง (เถา), เขมรพวง (เถา), เขมรปากท่อ (เถา), เขมรเขียว (เถา), แขกสาหร่าย (เถา),ดอกไม้ร่วง (เถา), โอ้ลาว (เถา), เขมรเหลือง (เถา), เขมรครวญ (เถา), เขมรน้อย (เถา), พม่าห้าท่อน (เถา), ฯลฯ เป็นต้น

นอกจากนี้ ท่านยังมีผู้สืบเชื้อสายทางดนตรีที่มีชื่อเสียง คือ อาจารย์เทวาประสิทธิ์ พาทยโกศล และคุณหญิงไพฑูรย์ กิตติวรรณ ซึ่งเป็นบุตรธิดาของท่านเอง

แหล่งข้อมูลอื่น

สุดยอดคลิปการเล่นแผ่นเสียงเพลงไทยเดิมที่นักเรียนดนตรีไทยต้องดู เพราะนี่คือการรวมผลงานการประชันของครูดนตรีไทยในสมัยรัชกาลที่ 5 ที่สมบูรณ์ที่สุด เป็นการบันทึกเสียงลงบนจานเสียงสยามปาเต๊ะร่องกลับทาง ในชื่อเพลงทยอยนอก มะโหรี โดยมีครูเพลงที่เล่นและบันทึกลงแผ่นดังนี้ จางวางทั่วเล่นระนาด นายบัวเล่นซออู้ นายจักรเล่นซอด้วง นายชื่นบรรเลงขลุ่ย นายจันเล่นฆ้องเล็ก

ประวัติของจางวางทั่ว พาทยโกศล: เป็นบุตรของทับ พาทยโกศล และนางแสง พาทยโกศล เกิดวันที่ 21 กันยายน พ.ศ. 2424 จังหวัดธนบุรี พาทยโกศลเป็นตระกูลนักดนตรีไทยเก่าแก่มาแต่ต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ศึกษาดนตรีไทยจากครอบครัวคือ ปู่ทองดีและบิดา ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญปี่พาทย์ประจำวงของเจ้าคุณประภากรวงศ์ และเป็นคนซอสามสายที่มีชื่อเสียงมาก มารดาได้รับยกย่องเป็นผู้ดีดจะเข้ฝีมือชั้นครูดนตรีเจ้านายฝ่ายใน ในสมัยรัชกาลที่ 5

ผลงานของท่านในสมัยรัชกาลที่ 5 ทำหน้าที่เป็นผู้ควบคุมวงปี่พาทย์ของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ต่อมาสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระนครสวรรค์วรพินิตขอตัวมาประจำวง "ปี่พาทย์วงวังบางขุนพรหม" และได้รับรางวัลชนะเลิศในการแข่งขันแสดงฝีมือตีฆ้องวง หน้าพระที่นั่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ต่อมาโปรดเกล้าฯ ให้ร่วมวงกับนักดนตรีที่ชนะเลิศเครื่องมือต่างๆ ในครั้งนั้นรวม 8 คน ตั้งวงปี่พาทย์เครื่อง 5 ส่วนพระองค์และพระราชทานชื่อว่า "ปี่พาทย์ฤาษี" 

Link : http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%A7_%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%A8%E0%B8%A5