Thursday, May 19, 2011

คุณย่าเฉิด อักษรทับ

แผ่นเสียงโบราณที่บันทึกเสียงคอนเสิร์ต ในสมัยรัชกาลที่ 7
แผ่นเสียงยุคนี้ใช้ไฟฟ้าอัดที่ห้างสุธาดิลก (คือตึกกรมโยธาธิการ ที่ผ่านฟ้าปัจจุบัน)  คราวนี้อัดทั้งเพลงตับนางลอย  ตับพรหมาสตร์และตับนาคบาศ  ผู้ขับร้องและนักดนตรีทั้งหมดเป็นคณะพาทยโกศล  หรือคณะวังบางขุนพรหม  มีหม่อมเจริญซึ่งเคยอัดไว้ในครั้งแรกดังที่กล่าวมาแล้วเป็นหัวหน้า ร่วมด้วยนางสาวทูน   พาทยโกศล (ปัจจุบันคือ  คุณหญิงไพฑูรย์  กิตติวรรณ) มีนายอาจสุนทร  และจ่าอินทร์  อ๊อกกังวาล  ร้องตับนาคบาศ วงดนตรีควบคุมโดยท่านครูจางวางทั่วพาทยโกศล  บริษัทที่อัดคือพาร์โลโฟน  แห่งประเทศเยอรมนี นักร้องอื่นในชุดนี้  ยังมีนางสาวเฉิด  อักษรทับ  นางสาวเทียม  กรานเลิศ เป็นต้น  หมายเลขระหว่าง 18550 เรื่อยไปจนถึง 27508

ขับร้องเพลงตับเรียกตับมหาฤกษ์ ร่วมกับคุณหญิงไพฑูรย์ กิตติวรรณ
เพลงมหาฤกษ์ เป็นเพลงหน้าพาทย์ เป็นเพลงอันดับที่ 2 ของเพลงเรื่องทำขวัญ ใช้ในกิจพิธีและงานมงคลทั่วไป ในพิธีไหว้ครูใช้บรรเลงช่วงท้ายของพิธี นอกจากนี้ยังใช้ประกอบการแสดงละครทั่วไป ในสถานการณ์ที่เกี่ยวกับฤกษ์งามยามดี เพลงมหาฤกษ์มี 2 ทำนองคือ ทำนองทางไทย ซึ่งเป็นเพลงทำนองเก่าอัตราจังหวะสองชั้น สมัยอยุธยา มี 2 ท่อน ใช้เป็นเพลงหน้าพาทย์ประกอบพิธีไหว้ครูและแสดงโขนละคร และประกอบพิธีดังกล่าวข้างต้น และทำนองทางฝรั่ง ซึ่งสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ทรงพระนิพนธ์ดัดแปลงจากทำนองทางไทยของเดิมให้มีจังหวะรุกเร้าเกิดความสง่า เพลงที่ทรงพระนิพนธ์นี้พระบาทสมเด็จ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชดำรัสให้ใช้เป็นเพลงเกียรติยศ ใช้ในโอกาสที่เกี่ยวกับฤกษ์พิธี หรือช่วงเวลาที่เหมาะสมและสำคัญที่สุดของงาน เช่น เมื่อประธานกล่าวเปิดงาน เปิดแพรคลุมป้ายชื่อโรงเรียน วิทยาลัย มหาวิทยาลัย สถานที่ประกอบการเริ่มเททองหล่อพระพุทธรูป เปิดอนุสาวรีย์บุคคลสำคัญ (ยกเว้นอนุสาวรีย์ซึ่งเป็นพระบรมรูปพระมหากษัตริยาธิราช ซึ่งจะต้องบรรเลงด้วยเพลงสรรเสริญ พระบารมี) การตัดลูกโป่งหรือการเจิมศิลาฤกษ์ เป็นต้น

นอกจากนี้ยังมีเพลงตับเรียกตับมหาฤกษ์ จัดเป็นเพลงบทมโหรี บทร้อง ตัดตอนมาจากบทละครเรื่องอิเหนา พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2 ตอนอิเหนาได้ฤกษ์ ยกพลจากเมืองหมันหยาไปช่วยท้าวดาหารบกับท้าวกระหมังกุหนิง เพลงตับมหาฤกษ์นี้คุณหญิงไพฑูรย์ กิตติวรรณ เคยขับร้องเป็นต้นเสียง มีนางสาวเฉิด อักษรทับ และนางสาวสะอาด อ๊อกกังวาน (โปร่งน้ำใจ) เป็นลูกคู่ บันทึกเสียงของบริษัทพาโลโฟนเมื่อ พ.ศ. 2471 วงมโหรีวังบางขุนพรหมบรรเลง โดยมีจางวางทั่ว พาทยโกศล และ นางเจริญ พาทยโกศล ควบคุมวงดนตรีเพลงตับมหาฤกษ์ประกอบด้วยเพลงมหาฤกษ์ เพลงมหาชัย เพลงม้าย่อง เพลงม้ารำและเพลงตุ้งติ้ง

No comments:

Post a Comment